Kto może starać się o obrońcę z urzędu?

Usługi prawne są w wielu przypadkach bardzo kosztowne i nie każdy może sobie na nie pozwolić. Niektóre sytuacje wymagają jednak tego, by reprezentował nas adwokat. Konstytucja RP gwarantuje jednak wszystkim obywatelom prawo do adwokata na wszystkich poziomach postępowania. Jeśli dla kogoś koszty prawnika są zbyt obciążające, możliwe jest skorzystanie z pomocy adwokata z urzędu. Kto i w jakich okolicznościach może być reprezentowany przez takiego specjalistę?

• Obrońca z urzędu – dla kogo?
• Wniosek o adwokata z urzędu
• Odmowa przydzielenia obrońcy z urzędu
• Czy można wybrać prawnika z urzędu?

Obrońca z urzędu – dla kogo?

Nie wszyscy mogą skorzystać z bezpłatnego reprezentowania przez adwokata. Aby tak się stało, trzeba spełnić konkretne wymagania, głównie dotyczą one sytuacji finansowej danej osoby. Musi ona udowodnić, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia obrońcy, ponieważ w znaczny sposób obciąży to ją i jej rodzinę.

Wniosek o adwokata z urzędu

Chcąc otrzymać wsparcie prawnika z urzędu, należy złożyć w tym celu stosowny wniosek, który rozpatrywany jest przez sąd. Wszelkie takie sprawy wiążą się nie tylko z wynagrodzeniem adwokata. Są jeszcze koszty sądowe, które oskarżony też być może będzie musiał ponieść. Można więc złożyć wniosek o obrońcę z urzędu razem z wnioskiem o zwolnienie od opłat sądowych.

Prośba o przydzielenie obrońcy z urzędu zostanie uwzględniona, jeśli taki specjalista będzie niezbędny w sprawie i gdy zachodzą ku temu przesłanki związane z sytuacją finansową osoby wnioskującej. Do każdego takiego wniosku należy jednak dołączyć informacje potwierdzające stan rodzinny, źródła utrzymania, dochody i określić wielkość majątku. Oczywiście wnioskodawca musi ograniczyć swoje wydatki do minimum, jeśli nawet to nie pozwala na pokrycie kosztów adwokata, wówczas przyznany zostanie obrońca z urzędu.

W sytuacji, kiedy wnioskujący złoży nieprawdziwe oświadczenie, decyzja o przyznaniu adwokata zostanie cofnięta, a on sam będzie musiał pokryć należne koszty wynagrodzenia obrońcy. W niektórych przypadkach może zostać też obciążony grzywną. Jeśli natomiast w trakcie sprawy jego sytuacja finansowa się polepszy, wówczas sąd może nakazać częściowe pokrycie usług prawnika.

Odmowa przydzielenia obrońcy z urzędu

Wniosek o przydzielenie adwokata z urzędu może zostać oddalony. Co w takiej sytuacji robić? Wnioskodawca ma prawo ponownie starać się o przydzielenie obrońcy, jednak nie może powoływać się na te same okoliczności. Wówczas pismo zostanie odrzucone niemal automatycznie i nie można się od tej decyzji odwołać.

Czy można wybrać prawnika z urzędu?

W tym przypadku sytuacja jest złożona. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku sąd zwraca się do konkretnej okręgowej rady adwokackiej lub radców prawnych o przyznanie adwokata z urzędu. Istnieje jednak możliwość podania we wniosku danych obrońcy, który miałby nas reprezentować. Można tak zrobić w przypadku, kiedy wiemy, że dany prawnik specjalizuje się w określonym zagadnieniu, znamy go lub gdy reprezentował nas już wcześniej. Taka sugestia może, ale nie musi zostać uwzględniona.