Lista organizacji ochrony praw człowieka

Prawa człowieka wynikają z posiadania przez jednostkę godności osobowej. Są one gwarantowane przez różne państwowe i międzynarodowe dokumenty. Powołano też organizacje, które mają dopilnować, by prawa te były przestrzegane.

• Rada Europy
• ONZ
• Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze
• Amnesty International

Rada Europy

Ta międzyrządowa organizacja została utworzona w 1949 roku. Skupia większość państw europejskich. Jej celem jest ochrona praw człowieka i demokracji pluralistycznej. Oprócz tego ma ona za zadanie uświadamiać i podnosić wartości europejskiej tożsamości kulturowej, rozwiązywać stojące przed europejskim społeczeństwem problemy oraz pomagać krajom Europy Środkowo-Wschodniej w dziedzinie reform politycznych, ustawodawczych i konstytucyjnych.

Rada działa za pośrednictwem Komitetu Ministrów, zrzeszającego ministrów zagranicznych 43 państw członkowskich, Zgromadzenia Parlamentarnego złożonego z 301 członków i tyluż zastępców pochodzących z parlamentów krajów członkowskich oraz dwuizbowego Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Europy.

Rada Europy podejmuje działania w oparciu o Europejską Konwencję Praw Człowieka. Członkowie Rady są zobowiązani do respektowania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w skład którego wchodzi 41 wybieranych na 6-letnią kadencję sędziów, czyli po jednym z każdego członkowskiego państwa.

Skargę do Trybunału może złożyć każdy – państwo lub osoba prywatna – pod warunkiem, że wcześniej wykorzystane zostały wszystkie możliwe środki odwoławcze w kraju. Jeśli Trybunał stwierdzi naruszenie praw człowieka, może wyznaczyć wypłatę odszkodowania albo zwrot poniesionych przez skarżącego kosztów. Zarzut można wnieść w ciągu 6 miesięcy od otrzymania ostatecznego rozstrzygnięcia sądu, a procedura trwa około 7 lat.

ONZ

Z ramienia Organizacji Narodów Zjednoczonych w Genewie działa Komitet Praw Człowieka. Może do niego złożyć skargę każdy obywatel kraju, który ratyfikował Protokół Dodatkowy do Paktów Praw. To alternatywa dla Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Różnice są takie, że w przypadku Komitetu Praw Człowieka nie ma ograniczeń co do terminu wniesienia skargi, a procedura trwa tylko dwa lata.

Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze

Ta instytucja została powołana w 1998 roku w Rzymie w reakcji na dramatyczne wydarzenia w Bośni i Rwandzie. Zajmuje się ściganiem przestępców z około 90 państw, które podpisały konwencję założycielską. Obszar jej działań to sąd nad zbrodniarzami odpowiedzialnymi za poważne łamanie praw człowieka, obejmujące między innymi apartheid, tortury i eksterminację.

Amnesty International

W przeciwieństwie do wymienionych powyżej Amnesty International jest organizacją pozarządową i apolityczną. Założona została w 1961 roku, a jej siedziba znajduje się w Londynie. Organizacja ta skupia około miliona członków w ponad 170 krajach.

Cele, uwzględnione w statucie organizacji, to troska o humanitarne wykonywanie kar penitencjarnych, działania na rzecz uwolnienia więźniów politycznych, a także na rzecz zniesienia tortur i kary śmierci.