Losy polskiej prokuratury pełne są nazwisk, które na stałe zapisały się na kartach historii. Wiedza społeczna na temat osób, które miały wpływ na ewolucję i kształtowanie się tej instytucji jest nadal stosunkowo znikoma. Poniżej znani prokuratorzy, którzy przyczynili się do rozwoju i zmian w polskiej prokuraturze.
Znani prokuratorzy z okresu II Rzeczpospolitej
Prokuratura w Polsce, po odzyskaniu niepodległości, kształtowała się na wzór prokuratur funkcjonujących w państwach zaborczych. Zanim wprowadzono regulacje dotyczące prokuratury cywilnej, na mocy dekretu wydanego przez Józefa Piłsudskiego powstała instytucja Naczelnego Prokuratora Wojskowego. Według założeń miał być zwierzchnikiem prokuratorów wojskowych wszystkich stopni. Generał major Armii Imperium Rosyjskiego i generał brygady Wojska Polskiego Aleksander Pik objął funkcję Naczelnego Prokuratora Wojskowego w styczniu 1919 roku. Choć z wykształcenia adwokat jeszcze wiele lat wcześniej zajmował stanowisko w urzędzie prokuratorskim. Organizował polskie sądownictwo wojskowe, a w 1924 roku uzyskał nominację na prezydenta Najwyższego Sądu Wojskowego.
Ostatnim Naczelnym Prokuratorem II Rzeczpospolitej był Witold Grabowski, od maja 1936 roku do września 1939 roku pełnił również funkcję ministra sprawiedliwości. W jego karierze zawodowej na uwagę zasługuje fakt oskarżania w procesie brzeskim w latach 1931-1932, podczas którego skazano przeciwników sanacji.
Prokuratorzy Polski Ludowej
Rzeczywistość prawna w realiach Polski Ludowej oscylowała pomiędzy propagandą i cenzurą. Wpływy radzieckie odcisnęły w tym okresie głębokie piętno na postawach ówczesnych prokuratorów. Czarną postacią polskiej prokuratury PRL była Wiesława Bardonowa, która oskarżała w latach sześćdziesiątych w procesach politycznych. Prowadząc sprawy natury politycznej, w pełni wykonywała partyjne polecenia i do śmierci nie poniosła konsekwencji swojego postępowania.
Odmienną postawę, pełną zasług za kształtowanie zasad demokratycznego państwa i kultury prawnej reprezentował prokurator Józef Skwierawski. Od 1974 roku był podprokuratorem Prokuratury Wojewódzkiej w Krakowie. W latach 1996 do 2010 pełnił funkcję sędziego Sądu Najwyższego. Za całokształt wybitnych osiągnięć Prezydent Bronisław Komorowski odznaczył Józefa Skwierawskiego Orderem Odrodzenia Polski.
Słynni prokuratorzy III Rzeczpospolitej
Czasy po 1989 roku przyniosły szereg zmian politycznych i ustrojowych, które wpłynęły na rozwój i kształtowanie polskiej prokuratury. W dziejach ówczesnej Polski na uwagę zasługuje postać Wiesława Chrzanowskiego. Powstaniec warszawski, żołnierz Armii Krajowej, z wykształcenia prawnik, sprawował urząd ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego. Szereg doświadczeń i zasług na polu zawodowym i politycznym sprawiły, że został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odznaczenia Polski, Orderem Orła Białego oraz Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego.
komentarze
Znani prokuratorzy, to często niestety ci, o których słyszymy w przypadku różnych afer. Tak samo jest z sędziami. Na szczęście jak widać, są w historii i tacy, którzy zapisali się na jej kartach w pozytywny sposób. Oby coraz więcej takich. Choć jak się patrzy na to, jak rząd pakuje się w sądownictwo, to mam mieszane uczucia.